Każde przedsiębiorstwo pod koniec czwartego kwartału przystępuje do planowania budżetu na kolejny rok. To czasochłonne, żmudne i niełatwe zajęcie. Jest natomiast absolutnie kluczowe dla zachowania płynności finansowej i rozsądnego gospodarowania pieniędzmi. Tylko prawidłowo zbudowany budżet kosztowy i inwestycyjny daje pełną kontrolę nad wydatkami w poszczególnych miesiącach.

Budżet rodzajowy

Budżet rodzajowy to ta część budżetu firmy, gdzie planowane są wszelkie wydatki poza tymi inwestycyjnymi. Zatem tutaj koniecznie muszą znaleźć się koszty wynagrodzeń oraz premii (w tym godzin nadliczbowych oraz wypłat z tytułu umów cywilnoprawnych). Ustalanie wynagrodzeń odbywa się zgodnie z przyjętym w firmie wewnętrznym regulaminem wynagrodzeń i premii.

Kolejną grupą kosztów w budżecie firmy są wydatki związane z użytkowaniem samochodów służbowych, telefonów komórkowych oraz generalnie z wyjazdami służbowymi (tutaj planuje się koszty paliwa, biletów lotniczych czy kolejowych, a także wydatki związane z pobytami pracowników w hotelach oraz tzw. diety związane z wyjazdami służbowymi.

Dla przedsiębiorstwa nastawionego na sprzedaż najważniejszą grupą kosztów, są te związane bezpośrednio ze wsparciem sprzedaży. Często od tych właśnie kosztów zależy wynik roczny firmy i mają one coraz większe znaczenie w bardzo konkurencyjnym otoczeniu biznesowym. Tutaj budżetowane są wszystkie wydatki marketingowe (drukowane, nośniki reklamowe, kampanie telewizyjne czy radiowe, konkursy dla handlowców).
Budżet firmy to również koszty stałe (abonamenty, regularne przeglądy maszyn i urządzeń, opłaty za prąd, wodę, kanalizację, odpady, dzierżawę powierzchni, raty leasingowe, kredytowe i inne).

Budżet inwestycyjny

Kolejną grupą kosztów przedsiębiorstwa są wydatki inwestycyjne. To planowane w dłuższej perspektywie czasu maszyny, urządzenia, pojazdy specjalne, linie produkcyjne czy wydatki związane z planowaną rozbudową czy remontem zakładu. Zazwyczaj wydatki inwestycyjne zawsze są skorelowane z budżetem sprzedaży, gdyż inwestując sporą sumę pieniędzy np. w wyspecjalizowaną linię produkcyjną, zarząd przedsiębiorstwa oczekuje wymiernych korzyści w postaci wzrostu wydajności, a co za tym idzie zwiększonej sprzedaży.

Planowanie budżetu firmy to jeden z najważniejszych etapów w każdym roku. Tylko dobrze zaplanowane przychody i wydatki dadzą poczucie stabilizacji, płynności finansowej i wypłacalności. Nawet małe firmy są narażone na problemy finansowe związane z nieprawidłowo zaplanowanym budżetem.